Bandwagon là gì? Bandwagon là một hiệu ứng tâm lí thường được ứng dụng trong nhiều lĩnh vực khác nhau: social media, F&B, thời trang, âm nhạc… Bandwagon là một hành động bắt trước một cách vô thức. Vậy cụ thể Bandwagon là gì? Hãy cùng dautugi tìm hiểu qua bài viết dưới đây !
Bandwagon là gì?
Bandwagon là gì? Bandwagon nếu được dịch từ nghĩa gốc thì có thể hiểu là một đoàn tàu xe chuyên dùng đê chở các đoàn diễu hành hay gánh xiếc, các đoàn giải trí đi lưu diễn. Thể nên Bandwagon thường được gọi là hiệu ứng đoàn tàu.
Bandwagon chính là một hiệu ứng tâm lí, hiệu ứng này ám chỉ mọi người thường có xu hướng làm theo một điều giá đó chỉ vì những điều đó được ngườc khác làm, bất kể là điều đó có trái ngược với quan điểm ban đầu hay không.
Những người nối tiếp này được ví như một toa tàu, toa tàu càng đông chứng tỏ càng nhiều người nối theo hiệu ứng này.
Xét về mặt kinh tế: Dưới góc độ kinh tế thì Bandwagon là khái niệm dùng để nhắc đến tình huống khi một loại hàng hóa giảm giá cực sâu thì nhu cầu của người mua lại càng tăng. Sau đó sẽ kéo nhiều người dùng mua.
Xét về gốc độ tâm lí: Đây là hiện tượng tâm lý mà ở đó, con người sẽ thực hiện theo một điều gì đó mà số đông đang lựa chọn. Đó là lý do vì sao mà Bandwagon được gọi với biệt danh là hiệu ứng “5 con khỉ và 1 nải chuối”.
Nguồn gốc của hiệu ứng Bandwagon là gì?
Để tìm hiểu sâu về hiệu ứng này thì ta thì chúng ta cùng quy ngược lại thời gian vào thế kỉ XIX. Lúc này, các nhà khoa học đã tiến hành thực hiện một thí nghiệm là nhốt 5 con khỉ vào 1 cái chuồng. Họ đặt 1 nải chuối lên một chiếc thang. Nếu muốn ăn khi khỉ sẽ phải trèo lên lấy. Nhưng nếu chỉ có 1, 2 con khỉ lên thì những con còn lại sẽ bị hắt nước lạnh. Điều đó cứ lặp đi lặp lại nhiều lần khiến chúng hiểu là chỉ cần anh em của chúng leo lên thang thì chúng sẽ bị dội nước lạnh. Sau một thời gian thì không một con khỉ nào dám lên lấy chuối cho dù nải chuối này rất hấp dẫn.
Nhận thấy được điều này các nhà khoa học quyết định thay thế con khỉ cũ bằng một con khi mới. Khi con khỉ mới leo lên thang lấy nải chuối thì bị đám khỉ khác vây đánh. Sau nhiều lần bị đánh đòn thì con khỉ mới biết rằng sẽ không thể lấy được nải chuối vì sẽ bị đánh.Tiếp đó, một con khỉ khác cũng được thay thế và sự việc lại diễn ra như cũ. Trong đó cả con khỉ không hiểu nguyên do bị đánh vừa nãy cũng tham gia đánh hội đồng con khỉ bị thay thứ hai.
Mọi việc cứ thế tương tự xảy ra cho đến khi họ thay thế cả năm con khỉ lúc đầu thì những con khỉ mới này lại tiếp tục không để bất kỳ một con nào khác và chỉ thực hiện leo lên chiếc thang dù chúng chưa hề bị xịt dù chỉ một giọt nước.
Ở một khía cạnh khác, vào năm 1848 Dan Rice là mootj diễn viên hài có tiếng quyết định dùng đoàn xe Bandwagon (một đoàn tàu/ xe chuyên để chở các đoàn diễu hành và gánh xiếc) của mình kết hợp âm nhạc để thu hút sự chú ý của cuộc vận động chính trị với kết quả thành công vang dội. Nhờ sự thành công của anh hề Dan Rice mà nhiều nhà chính trị gia khác cũng tham gia vào đoàn xe. Thậm chí năm 1990, cuộc tranh cử tổng thống diễn ra, Bandwagon được xem như là một chuẩn mực trong cuộc vận động tranh cử và thành ngữ “jump on the bandwagon” – hàm ý chế giếu, chê bai để chỉ những người cố gắng bon chen và ăn theo thành công của người khác để leo cao mà không quan tâm đến đối tượng là ai.
Ứng dụng của Bandwagon là gì?
Ứng dụng của Bandwagon là gì? Hiệu ứng Bandwagon thường xuyên xảy ra quanh chúng ta được áp dụng khá nhiều vào đời sống thực tiễn:
- Ứng dụng trong lĩnh vực đầu tư tài chính: một nhà đầu tư cá nhân đưa ra những quyết định đầu tư từ những tín hiệu bandwagon của đám đông. Hiệu ứng bandwagon cực kỳ phổ biến khi hiện nay, một loạt những nhóm zalo kín phím hàng bắt đầu tăng mạnh. Nhà đầu tư không hiểu rõ về thị trường, chấp nhận rủi ro và tin vào những lời dẫn dắt từ người phím. Nếu như một cá nhân bị cuốn theo những làn sóng tăng giá bandwagon thì khi đó, một loại những người khác sẽ đổ xô đi theo mà không biết những rủi ro tiềm ẩn của chúng là gì. Điển hình nhất vẫn là phi vụ bong bóng bandwagon của Dotcom vào năm 1990. Khi tất cả mọi người đều đổ xô vào việc đầu tư vào công ty công nghệ. Sau đó, đến đầu năm 2001, công ty dotcom chính thức bị thua lỗ từ bandwagon và bong bóng chính thức bị phá vỡ.
- Ứng dụng trong lĩnh vực ăn uống: người mua hàng lần đầu thường sẽ chọn những sản phẩm của thương hiệu mà họ thấy có ít hàng ở trên kệ. Vì họ nghĩ rằng còn ít hàng tức là có nhiều người mua. Như vậy là hàng sẽ có chất lượng tốt.
- Social media: Một nền tảng được nhiều người sử dụng thì các cá nhân khác cũng sẽ nhảy vào. Ví dụ như Facebook hay Tik Tok.
Cách để phòng tránh hiệu ứng Bandwagon là gì?
Cách để phòng tránh hiệu ứng Bandwagon là gì? Trong xã hội hiện nay khi mà các phương tiện truyền thông lên ngôi như tiktok, facebook… thì việc loại bỏ hoàn toàn hiệu ứng bandwagon là không thể. Tuy nhiên có thể ngăn ngừa nó bằng cách:
- Suy nghĩ thật kĩ trước mọi hành động của bản thân
- Luôn bình tĩnh khi gặp phải những tình huống có thể không đúng về mặt đạo đức hay chuẩn mực xã hội
- Tham khảo ý kiến người xung quanh và tự đưa ra quyết định một cách độc lập
- Xem xét các lựa chọn thay thế và không ngại đi ngược lại quan điểm của số đông
Trên đây là những thông tin về hiệu ứng Bandwagon là gì? Hãy tìm hiểu thêm những kiến thức đầu tư tại đây!
Xem thêm:
