Tín chỉ carbon là gì? Tín chỉ carbon đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy các cơ quan, doanh nghiệp và cá nhân thực hiện các biện pháp giảm phát thải và thúc đẩy sự bảo vệ môi trường và bền vững. Các tín chỉ này sau đó có thể được mua và bán trên thị trường carbon, tạo ra cơ hội kinh doanh và kích thích các hoạt động có lợi cho môi trường. Vậy cụ thể tín chỉ carbon là gì? Hãy cùng dautugi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Tín chỉ carbon là gì?
Tín chỉ carbon là thuật ngữ chung được sử dụng để chỉ các giấy phép hoặc chứng chỉ có giá trị kinh doanh đại diện cho một lượng khí nhà kính đã được giảm hoặc tránh thải ra môi trường, tương đương với 1 tấn carbon dioxide (CO2) hoặc khối lượng của một loại khí nhà kính khác (được tính toán thành tCO2e – tấn CO2 tương đương).
Những tín chỉ carbon này có giá trị kinh tế và có thể mua bán trên thị trường. Việc mua bán tín chỉ carbon là một cách để thúc đẩy giảm phát thải khí CO2 và khí nhà kính, tạo ra cơ hội kinh doanh trong việc giảm thiểu tác động của hoạt động con người đối với biến đổi khí hậu. Thông qua việc giao dịch tín chỉ carbon, các tổ chức và doanh nghiệp có thể đóng góp tích cực vào nỗ lực chung để bảo vệ môi trường và tạo ra các giải pháp bền vững cho thế giới.
Lịch sử hình thành tín chỉ carbon là gì?
Lịch sử phát triển thị trường carbon bắt nguồn từ Nghị định thư Kyoto của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu, được thông qua vào năm 1997. Nghị định thư Kyoto đã đặt ra các cam kết giảm phát thải khí nhà kính của các quốc gia công nghiệp phát triển, và nó đã công nhận ý tưởng về việc tạo ra các chứng chỉ giảm/hấp thụ phát thải khí nhà kính, gọi chung là tín chỉ carbon.
Các quốc gia có mức phát thải khí nhà kính dư thừa so với mục tiêu của họ có thể bán tín chỉ carbon cho các quốc gia khác cần tăng cường nỗ lực giảm phát thải. Từ đó, thị trường carbon đã xuất hiện và trở thành một cơ hội kinh doanh quan trọng để thúc đẩy giảm phát thải và bảo vệ môi trường.
Với carbon (CO2) là khí nhà kính quy đổi tương đương của mọi khí nhà kính, các giao dịch trên thị trường carbon được gọi chung là mua bán, trao đổi carbon. Thị trường này hình thành các giao dịch liên quan đến các chứng chỉ giảm/hấp thụ phát thải khí nhà kính, giúp các tổ chức, doanh nghiệp và quốc gia đóng góp tích cực vào nỗ lực chung chống biến đổi khí hậu và đạt được các cam kết về giảm phát thải.
Các loại thị trường tín chỉ Carbon là gì?
- Thị trường carbon bắt buộc (mandatory carbon market): Thị trường carbon bắt buộc là nơi mua bán carbon được thực hiện dựa trên cam kết của các quốc gia trong Công ước khung Liên Hợp Quốc về Biến đổi Khí hậu (UNFCCC) để đạt được mục tiêu cắt giảm khí nhà kính. Thị trường này mang tính bắt buộc và chủ yếu dành cho các dự án trong cơ chế phát triển sạch (Clean Development Mechanism – CDM), Cơ chế phát triển bền vững (Sustainable Development Mechanism – SDM) hoặc đồng thực hiện (Joint Implementation – JI).
Các quốc gia tham gia thị trường này phải tuân thủ các quy định và tiêu chuẩn quốc tế về giảm phát thải, và các tín chỉ carbon được tạo ra từ các dự án giảm phát thải này có giá trị chính thức và có thể được sử dụng để đáp ứng cam kết giảm phát thải của các quốc gia.
- Thị trường carbon tự nguyện (voluntary carbon market): Thị trường carbon tự nguyện là nơi mua bán carbon dựa trên cơ sở hợp tác thỏa thuận song phương hoặc đa phương giữa các tổ chức, công ty hoặc quốc gia. Trong thị trường này, bên mua tín chỉ carbon tham gia vào các giao dịch trên cơ sở tự nguyện, không bị ràng buộc bởi các cam kết quốc tế.
Các tổ chức và công ty tham gia thị trường tự nguyện thường muốn giảm dấu chân carbon của họ hoặc đóng góp vào các hoạt động bảo vệ môi trường. Việc mua bán tín chỉ carbon trong thị trường này có thể giúp họ thực hiện các chính sách về môi trường, xã hội và quản trị doanh nghiệp (ESG) và ghi nhận những nỗ lực giảm phát thải của mình một cách tự nguyện và tích cực.
Tiềm năng phát triển thị trường tín chỉ Carbon tại Việt Nam:
Nghị định 06/2022/NĐ-CP được Chính phủ ban hành vào ngày 07/01/2022 quy định về giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozon tại Việt Nam. Trong nghị định này, đã xác định lộ trình và tiến độ phát triển thị trường carbon trong nước như sau:
Giai đoạn đến hết năm 2025:
- Thí điểm cơ chế trao đổi và bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng.
- Xây dựng quy chế vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon.
- Thành lập và tổ chức vận hành thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon.
Giai đoạn đến hết năm 2027:
- Xây dựng quy định quản lý tín chỉ carbon và hoạt động trao đổi hạn ngạch phát thải khí nhà kính và tín chỉ carbon.
- Triển khai thí điểm cơ chế trao đổi và bù trừ tín chỉ carbon trong các lĩnh vực tiềm năng, đồng thời hướng dẫn thực hiện cơ chế này trong nước và quốc tế, tuân thủ quy định của pháp luật và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
- Triển khai các hoạt động tăng cường năng lực và nâng cao nhận thức về phát triển thị trường carbon.
Giai đoạn từ năm 2028:
- Tổ chức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon chính thức trong năm 2028.
- Quy định các hoạt động kết nối và trao đổi tín chỉ carbon trong nước với thị trường carbon khu vực và thế giới.
Những quy định và thời điểm trên nhằm xác định lộ trình rõ ràng và tiến độ triển khai thị trường carbon tại Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi để thực hiện các hoạt động giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.
Kết luận,
Việc thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon từ năm 2025 là một bước quan trọng trong quá trình xây dựng và phát triển thị trường carbon tại Việt Nam, và sẽ giúp đánh giá kết quả và đề xuất cải tiến để đạt được sự thành công trong việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ môi trường.
Xem thêm bài viết khác:
- Đầu tư nông sản – Chìa khóa làm giàu của Nhà đầu tư?
- Top các sàn giao dịch hàng hóa quốc tế uy tín
- Giao dịch hàng hóa phái sinh là gì? Cơ hội và rủi ro nào cho nhà đầu tư.
