Muốn biết được năng lực của một doanh nghiệp, người ta dựa vào hệ số D/E. Đối với một đơn vị kinh doanh, hệ số D/E là vô cùng quan trọng trong hoạt động sử dụng vốn và phương hướng kinh doanh sản xuất. Vậ còn trong lĩnh vực chứng khoán, hệ số này có vai trò hay ý nghĩa thế nào? Hãy cũng dautugi tìm hiểu.
Mục lục
Hệ số D/E là gì?
Hệ số D/E là viết tắt của cụm từ Debt to Equity ratio – DER. Dịch ra tiếng Việt là hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu, trong đó Debt là nợ còn Equity là vốn chủ sở hữu.
“Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu là một chỉ số tài chính đo lường năng lực sử dụng và quản lý nợ của doanh nghiệp. (Theo Nguyễn Minh Kiều, Tài chính doanh nghiệp căn bản, Nhà xuất bản Thống kê).“
Năng lực quản lý nợ và quy mô tài chính đang có của một doanh nghiệp sẽ được thấy qua hệ số này. So sánh với hệ số này sẽ cho ta biết được chỉ số nợ công ty đang dùng để điều hành hoạt động và đòn bẩy tài chính có sẵn.
Để đo lường được năng lực hoạt động và cách vận hành hoạt động của lãnh đạo một doanh nghiệp, ta sử dụng hệ số D/E. Vì vậy hệ số này được coi là chỉ số quan trọng về tài chính. Ở từng thời kỳ, chủ các doanh nghiệp sẽ xem trong bảng cân dối kế toán cũng như báo cáo tài chính để thấy rõ chỉ số này.
Công ty sẽ biết được độ đang tài trợ cho hoạt động kinh doanh, sản xuất của mình thông qua hệ số D/E. Các thông tin như rủi ro về tài chính ở thời điểm hiện tại và khó khăn trong thời gian tới đều có thể biết được khi nhìn vào tỷ lệ nợ trên vốn chủ sở hữu.
“Nợ của doanh nghiệp gồm các trách nhiệm, nghĩa vụ hình thành từ khi đơn vị khác cho vay vốn và cần phải trả đúng như cam kết. Nợ có nợ ngắn hạn, đáo hạn trong 1 năm và nợ dài hạn trong nhiều năm.”
Hệ số D/E có ý nghĩa gì đối với doanh nghiệp và nhà đầu tư?
Tiêu chuẩn để so sánh với hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu D/E là 1.
Ý nghĩa của hệ số D/E đối với doanh nghiệp
Có 2 trường hợp khi nhìn vào hệ số D/E đối với doanh nghiệp:
- Hệ số D/E nhỏ hơn 1: Điều này cho thấy doanh nghiệp vẫn đang quản lý tốt rủi ro từ những khoản nợ của mình và cho thấy tỷ lệ nợ đang thấp hơn vốn chủ sở hữu. “Ví dụ trong trường hợp nào đó cần thanh toán nợ gấp thì doanh nghiệp vẫn đủ năng lực tài chính để ứng phó với khoản nợ đó.”
- Hệ số D/E lớn hơn 1: Hệ số này cho thấy doanh nghiệp cần có kế hoạch thay đổi chính sách để đưa hệ số D/E về dưới mức 1. Doanh nghiệp lúc này đang nợ nhiều hơn vốn chủ sở hữu. TRong trường hợp này, hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu đã giúp chủ doanh nghiệp nhận thấy rủi ro mà doanh nghiệp đang gặp phải và tìm hướng xử lý cho thích hợp, đưa công ty thoát khỏi rủi ro tiềm tàng.
Ý nghĩa của hệ số D/E đối với nhà đầu tư
- Hệ số D/E nhỏ hơn 1: “Với công ty có hệ số D/E nhỏ hơn 1 thì chứng tỏ khả năng quản lý nợ của công ty vẫn đang tốt, hệ số này càng nhỏ thì năng lực tài chính của công ty càng mạnh.”
- Hệ số D/E lớn hơn 1: “Với công ty có hệ số D/E lớn hơn 1 thì nhà đầu tư cần cân nhắc khi đầu tư vào, vì nợ nhiều hơn vốn sẽ khiến doanh nghiệp có thể trên bờ vực phá sản. Tuy nhiên rủi ro nhiều thì cơ hội cũng không kém, nếu doanh nghiệp biết cách tận dụng nguồn vốn đi vay để tạo ra nhiều lợi nhuận cho mình và biến lợi nhuận đó trở thành vốn của công ty thì vẫn là một sự lựa chọn tốt.”
Công thức tính hệ số D/E
“Tỷ số nợ vay trên vốn chủ sở hữu cho biết tỷ lệ giữa 2 nguồn vốn cơ bản, đó là vốn nợ và vốn chủ sở hữu của doanh nghiệp sử dụng tài trợ hoạt động. Hai nguồn này có đặc điểm riêng nhưng đi cạnh nhau lại có mối quan hệ tương quan mật thiết, được chuyên gia tài chính sử dụng đánh giá cấu trúc tài chính doanh nghiệp. Đồng thời từ đó vạch ra phương hướng mới làm tăng hiệu quả hoạt động doanh nghiệp hơn.”
Hệ số D/E = Nợ phải trả / Vốn chủ sở hữu
Trong đó:
- Nợ phải trả là những khoản đi vay ngắn hạn, dài hạn mà doanh nghiệp phải có trách nhiệm thanh toán cho các bên như ngân hàng, đối tác cung cấp nguyên vật liệu, tiền trả lương nhân công, thuế phải nộp, trái phiếu phát hành…
- Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn sở hữu của chủ doanh nghiệp, các cổ đông của công ty, các thành viên.
Các lưu ý về hệ số D/E
Những ngành nghề khác nhau sẽ có hệ số D/E không giống nhau, ví dụ như ngành sản xuất ô tô thường có hệ số D/E trên dưới 2 nhưng đấy là điều bình thường. Còn ngành công nghệ thường có hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu D/E dưới 0,5.
Khi so sánh 2 công ty có cùng hệ số D/E và vốn chủ sở hữu bằng nhau nhưng các khoản nợ ngắn hạn và dài hạn khác nhau thì: công ty nào có khoản nợ ngắn hạn phải trả ít hơn sẽ được ưu tiên hơn trừ trường hợp rủi ro do tăng lãi suất từ ngân hàng.
Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu có thể được tính trong phần mềm Microsoft Excel giúp chủ doanh nghiệp quản lý và theo dõi tốt hơn bởi phần mềm này cung cấp sẵn tiện ích tính hệ số D/E.
Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu (D/E) được dùng để đánh giá mức độ sử dụng đòn bẩy mà doanh nghiệp đang sử dụng. Tỷ lệ này cao cho thấy cổ phiếu của doanh nghiệp đó có mức độ rủi ro lớn hơn nhưng nó phù hợp hơn khi so sánh các doanh nghiệp trong cùng 1 ngành.
Nhà đầu tư muốn biết hệ số D/E của doanh nghiệp cụ thể có thể lấy số liệu trên bảng cân đối kế toán, nếu bảng cân đối chưa có thì nhà đầu tư có thể lấy riêng giá trị nợ phải trả và vốn chủ sở hữu trên bảng cân đối để tự tính toán.
Hệ số nợ trên vốn chủ sở hữu như thế nào là tốt? Thường thì hệ số dưới 1 sẽ được đánh giá là tốt.
Không nên chỉ nhìn vào hệ số D/E mà đưa ra quyết định đầu tư cho vào cổ phiếu công ty nào mà nhà đầu tư cần nhìn vào nhiều yếu tố khác như lợi nhuận qua các năm, các dự án của công ty, chỉ số P/B, P/E…
