Hệ số Car là gì? Hệ số car là hệ số đo lường vốn mà một ngân hàng sở hữu theo tỷ lệ phần trăm trên tổng mức tín dụng của ngân hàng đó. Hệ số Car đóng một vai trò vô cùng quan trọng trong việc giúp các ngân hàng duy trì vốn dựa trên mức độ rủi ro của mỗi khoản vay. Vậy hệ số Car là gì? Hãy cùng dautugi tìm hiểu qua bài viết dưới đây!
Hệ số Car là gì?
Hệ số Car hay còn gọi là tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu được viết tắt từ Capital Adequacy Ratio (CAR) hay còn được gọi là hệ số an toàn vốn (Car). Hệ số car là thước đo vốn khả dụng của ngân hàng được biểu thị bằng tỷ lệ phần trăm của rủi ro tín dụng có trọng số rủi ro của ngân hàng.
Hệ số Car được tính toán và quyết định thông qua những ngân hàng trung ương và những cơ quan có trách nhiệm quản lý ngân hàng.
Mục đích chính cho ra đời hệ số Car là để ngăn chặn các ngân hàng thương mại sử dụng những mánh khoé chiêu thức kinh doanh đòn bẩy quá mức dẫn đến tình trang mất khả năng trong một thời gian dài.
Nói một cách chính xác, hệ số CAR đóng vai trò đo lường lượng vốn của một ngân hàng nhất định. Nó sở hữu tỷ lệ % dựa trên tổng mức tín dụng của ngân hàng cụ thể. Những tổ chức cơ quan chuyên ngành sẽ tiến hành thực thi tỷ lệ vốn ngân hàng đó để đảm bảo ngân hàng thực hiện đúng luật tín dụng.
Hệ số car theo Basel là gì?
Ủy ban Basel về giám sát ngân hàng là một trong 5 ủy ban quan trọng của Ngân hàng thanh toán quốc tế được thành lập như một Ủy ban về thông lệ và thực hiện giám sát an toàn hoạt động ngân hàng bởi ngân hàng trung ương thuộc Chính phủ của 10 nước thuộc nhóm G10 vào cuối năm 1974.
Những năm 80 của thế kỷ trước, trước sự sụt giảm về tỷ lệ vốn của các ngân hàng quốc tế và sự gia tăng rủi ro quốc tế liên quan đến các nước có tỷ lệ nợ lớn, được sự ủng hộ của các nhà lãnh đạo 10 nước thành viên, Ủy ban đã đưa ra một hệ thống đo lường vốn được gọi là: Hiệp ước Basel.
Đến nay, Ủy ban đã ban hành hiệp ước Basel III.
Vốn cấp 1: Vốn cấp 1 là vốn có sẵn vĩnh viễn và dễ dàng để bù đắp cho các khoản lỗ mà ngân hàng phải chịu mà không phải ngừng hoạt động. Vốn cấp 1 bao gồm vốn tự có, vốn cổ phần thường, tài sản vô hình và dự phòng doanh thu đã được kiểm toán. Vốn cấp 1 được sử dụng để xử lý các khoản lỗ và không yêu cầu ngân hàng ngừng hoạt động.
Vốn cấp 2: Là vốn có khả năng chịu lỗ trong trường hợp ngân hàng gặp khó khăn, do đó, nó cung cấp mức độ bảo vệ thấp hơn cho người gửi tiền và chủ nợ. Nó được sử dụng để xử lý các khoản lỗ nếu một ngân hàng mất tất cả vốn cấp 1 của mình. Vốn cấp 2 bao gồm lợi nhuận giữ lại chưa được kiểm toán, dự trữ chưa được kiểm toán và dự phòng tổn thất chung. Nguồn vốn này sẽ hấp thụ các khoản lỗ trong trường hợp công ty ngừng hoạt động hoặc thanh lý.
Hai mức vốn được cộng lại với nhau và chia cho tài sản có trọng số rủi ro để tính toán tỷ lệ an toàn vốn của ngân hàng. Tài sản có trọng số rủi ro được tính toán bằng cách xem xét các khoản vay của ngân hàng, đánh giá rủi ro và sau đó ấn định trọng số. Khi đo lường mức độ rủi ro tín dụng, các điều chỉnh được thực hiện đối với giá trị của các tài sản được liệt kê trên bảng cân đối của bên cho vay.
Hệ số Car tính theo Basel II so với Basel I vẫn giữ nguyên tử số, thay đổi mẫu số. Tuy nhiên theo Basel III tỷ lệ loại vốn có chất lượng cao được tăng lên. Theo đó, tỉ lệ vốn cấp 1 tăng từ 4% lên 6%, đồng thời tỉ lệ vố của cổ đông thường được tăng từ 2% lên 4%. Những tài sản “Có” vốn có vấn đề được loại trừ khỏi Vốn tự có như khoản đầu tư vượt quá giới hạn 15% vào các tổ chức tài chính.
Quy đinh pháp lí ở Việt Nam về hệ số Car là gì?
Sau 11 năm kể từ khi Basel I được ban hành thì những chuẩn mực quốc tế về đảm bảo an toàn hoạt động lần đầu tiên được nghiên cứu và áp dụng tại Việt Nam.
Năm 1999, theo Quyết định số 297/1999/QĐ – NHNN ngày 25/8/1999 ban hành qui định về các tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng chính thức. uyết định nêu rõ tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu là 8% nhưng phương pháp tính đơn giản và chưa phản ánh đầy đủ nội dung Basel I.
Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã nâng tỉ lệ an toàn vốn lên 9% qua Thông tư số 13/2010/TT-NHNN ngày 20/5/2010, nâng cao hơn so với qui định tại Quyết định 457/2005/QĐ – NHNN là 1% và nâng trọng số rủi ro đối với các khoản cấp tín dụng kinh doanh bất động sản và liên quan đến chứng khoán. Bởi vì tình hình thế giời trải qua các cuộc khủng hoảng và suy thoái kéo dài, và hàng loạt các ngân hàng lớn trên thế giới sụp đổ.
Theo Thông tư 13/2010/TT-NHNN, tỉ lệ an toàn vốn chi tiết theo 2 nhóm:
Trong đó vốn tự có bao gồm vốn tự có cấp 1 và vốn tự có cấp 2. Tài sản “Có” rủi ro là tổng giá trị tài sản “có” được tính theo mức độ rủi ro và giá trị tài sản “có” tương ứng của cam kết theo hệ số chuyển đổi.
Thực trạng tại Việt Nam về hệ số Car là gì?
Vào giai đoạn 2012-2016 thì hệ số Car trung bình tại các ngân hàng thương mại Việt Nam và ngân hàng thương mại cổ phần niêm yết trên thị trường đều phải đảm bảo quy định với tỷ lệ an toàn vốn tối thiểu là 9%.
Để tạo sự phân hoá rõ ràng giữa các hệ thống các ngân hàng thương mại lớn và hệ thống các ngân hàng thương mại nhỏ. Thì cùng với việc trước những biến động của thị trường, hệ số tỉ lệ an toàn vố tối thiểu có xu hướng tăng lêm.
Thông thường đối với các ngân hàng thương mại lớn thường có hệ số Car thấp hơn những ngân hàng có quy mô nhỏ. Tuy nhiên vẫn có các trường hợp đặc biệt như ngân hàng NCB và EIB có hệ số CAR gần 20%, Ngân hàng Đông Á, Oceanbank và Saigonbank có hệ số tỷ lệ vốn an toàn tối thiểu trên 20%. Trong khi đó các ngân hàng thương mại cổ phần lớn như BIDV, CTG chỉ có hệ số tỷ lệ vốn tối thiểu dao động ở mức yêu cầu là 9%.
Trên đây là những kiến thức về hệ số Car. Hãy tìm hiểu thêm những kiến thức về đầu tư tài chính tại đây!
Xem thêm:
