Chứng quyền là gì?Hiện nay chứng quyền mới vừa ra mắt nhưng nhạn được sự quan tâm không hề nhỏ từ các nhà đầu tư tài chính. Chứng quyền đem lại một lợi nhuận cực lớn cho các nhà đầu tư. Dù đầu tư vào bất cứ đâu thì nhà đầu tư cần phải hiểu rõ nó thì mới thu được lợi nhuận và ít phải chịu những rủi ro của bất cứ tài sản đầu tư nào. Bài viết dưới đây dautugi sẽ cung cấp những kiến thức cơ bản về chứng quyền là gì? để các nhà đầu tư có cái nhìn tổng quan nhất về loại hình đầu tư này.
Chứng quyền là gì?
Chứng quyền là sản phẩm tài chính cho phép nhà đầu tư những không bắt nhà đầu tư nhất thiết phải mua/bán chứng khoán cơ sở ở một mức giá cố định, ở một thời điểm xác định nào đó trong tương lai. Tóm lại chứng quyền chính là quyền mua hoặc bán chứng khoán cơ sở tại một mức giá xác định ở hiện tại nhưng lại thực hiện tại một thời điểm trong tương lai.
Nhà đầu tư sẽ nhận được một khoản chênh lệch giá giữa giá chứng khoán hiện tại và giá chứng khoán trong tương lai quy định từ trước (ngày đáo hạn). Mỗi mã chứng khoán cơ sở được gắn liền với một sản phẩm chứng quyền, từ đó xác định lãi lỗ vào ngày đáo hạn theo biến động giá.
Rất nhiều nhà đầu tư bị nhầm lẫn chứng quyền và chứng quyền đảm bảo là cùng một loại. Tuy nhiên chúng lại có sự khác nhau.
Chứng quyền có bảo đảm (Covered warrant – CW) là một loại chứng khoán do một công ty chứng khoán phát hành, có tài sản đảm bảo và có đặc điểm tương tự như một hợp đồng quyền chọn. Nhà đầu tư giữ chứng quyền được quyền mua (đối với chứng quyền mua) chứng khoán cơ sở tại một mức giá đã được xác định trước (giá thực hiện) tại một thời điểm đã được ấn định trước (ngày đáo hạn) (trường hợp thanh toán bằng chứng khoán cơ sở), hoặc nhận khoản tiền thanh toán là chênh lệch giữa giá thực hiện và giá thanh toán tại ngày đáo hạn (trường hợp thanh toán bằng tiền).
Xem thêm: Kinh nghiệm chơi chứng khoán phái sinh năm 2021
Cách phân loại chứng quyền là gì?
Hiện tại chứng quyền đang có hai loại:
- Chứng quyền bán: loại chứng quyền cho phép nhà đầu tư bán một số lượng chứng khoán cơ sở theo mức giá hiện tại hoặc nhận khoản tiền chênh lệch khi giá ngày đáo hạn thấp hơn giá xác định trước đó. Nói tóm lại chứng quyền mua kiếm lợi nhuận nhờ sự giảm giá của cổ phiếu
- Chứng quyền mua: chính là loại mà nhà đầu tư có thể bán một số lượng chứng khoán cơ sở hoặc nhận chênh lệch tăng khi giá chứng khoán cơ sở tại thời điểm đáo hạn cao hơn so với giá xác định từ trước.Nói tóm lại chứng quyền mua kiếm lợi nhuận nhờ sự tăng giá của cổ phiếu
Ở Việt Nam hiện nay mới đang triển khai chứng quyền mua còn chứng quyền bán hiện tại vẫn chưa được triển khai. Vì vậy nếu nhắc đến chứng quyền ở Việt Nam thì chúng ta sẽ mặc định luôn đó chính là chứng quyền mua.
Cách đọc một mã chứng quyền?
Thông thường chứng quyền thường được hiển thị dưới một mã gồm 8 ký tự như sau CUUUYYRR. Mỗi ký tự đó có ý nghĩa như sau:
- C (Call/Put): C(Call) chính là chứng quyền mua, P(Put) nếu là chứng quyền bán.
- UUU (Underlying): 3 kí tự này tượng trưng cho mã chứng khoán làm tài sản cơ sở. Ví dụ KDH, MBB.
- YY (Year): Năm phát hành (hay đáo hạn) chứng quyền. Ví dự mã chứng quyền đó có số 19 năm phát hành chính là năm 2019.
- RR (Round): Đợt phát hành trong năm của chứng quyền cho cùng một tài sản cơ sở. Ví dụ CVHM2101 là đợt phát hành đầu tiên của chứng quyền mua VHM trong năm 2021
Ví dụ: CMBB2105 chính là chứng quyền mua cổ phiếu của ngân hàng TMCP Quân Đội phát hành vào năm 2021 đợt thứ 5.
Các loại giá trong chứng quyền là gì?
- Giá thị trường chứng quyền: là giá bán của chứng quyền trên sàn giao dịch HOSE. Khi ra mắt công chúng lần đầu, chứng quyền được xác định theo một mức giá IPO và nhà đầu tư có thể sở hữu chứng quyền với mức giá này trên thị trường sơ cấp. Sau đó, chứng quyền sẽ được giao dịch trên thị trường tập trung tại sàn HOSE, và giá thị trường của chứng quyền lúc này sẽ phụ thuộc vào nhu cầu và kỳ vọng của thị trường.
- Giá thực hiện của chứng quyền: là mức giá mà nhà đầu tư bỏ ra mua cổ phiếu ở một thời điểm đã được xác định trước trong chính quyền. Mức giá này là cố định và không thay đổi theo thời gian.
- Giá thanh toán chứng quyền khi đáo hạn: được tính bằng mức giá bình quân của 5 phiên giao dịch liền kề trước ngày đáo hạn (không tính ngày đáo hạn) của chứng khoán cơ sở gắn liền với chứng quyền.
Các trạng thái của chứng quyền là gì?
Khi tham gia vào chứng quyền các nhà đầu tư có thể gặp những trạng thái sau:
- Trạng thái lãi: Sàn giao dịch sẽ tiến hành thanh toán tiền lãi cho nhà đầu tư bằng với mức giá chênh lệch của chứng khoán cơ sở. Nếu giá chứng khoán cơ sở đáo hạn cao hơn so với mức giá thực hiện và phí chứng quyền.
- Trạng thái hoà vốn: Khi giá chứng khoán cơ sở đáo hạn bằng giá thực hiện và phí chứng quyền. Thời điểm này, nhà đầu tư sẽ nhận lại được phí mua chứng quyền ban đầu từ sàn giao dịch.
- Trạng thái lỗ một phần: Điều kiện là [Giá thực hiện] < [Giá chứng khoán cơ sở đáo hạn] < [Giá thực hiện + phí chứng quyền]. Nhà đầu tư nhận được phần còn lại của phí mua chứng quyền ban đầu trừ đi khoản lỗ.
- Trạng thái lỗ toàn bộ: Điều kiện là [Giá chứng khoán cơ sở đáo hạn] =< [Giá thực hiện]. Lúc này, nhà đầu tư sẽ thua lỗ toàn bộ và không nhận được khoản thanh toán nào từ sàn giao dịch.
Những yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền là gì?
- Giá của tài sản cơ sở: nó bao gồm 2 yếu tố đó là giá thực hiện và giá cổ phiếu trên thị trường. Đây là hai yếu tố quan trọng nhất, gây tác động lớn nhất đến giá của chứng quyền. Bởi vì nó là thành phần cấu tạo nên công thức tính giá chứng quyền.
- Thời gian đáo hạn chứng quyền: thông thường giá sẽ càng giảm có khi giảm về không khi càng gần thời gian đáo hạn. Còn những chứng quyền thời gian đáo hạn càng dài thì giá thường sẽ cao.
- Biến động giá cổ phiếu trong lịch sử: nếu thị trường biến động mạnh và giá cổ phiếu tăng, thì giá chứng quyền cũng tăng theo.
- Lãi suất: khi lãi suất tăng, mọi người sẽ có xu hướng mua chứng quyền khiến giá chứng quyền tăng lên
- Cổ tức: nếu cổ tức tăng, nhà đầu tư sẽ có xu hướng giữ cổ phiếu dài hạn để nhận lợi tức, vì vậy nhu cầu về chứng quyền ít đi, dẫn tới giá chứng quyền giảm.
Trên đây là những kiến thức về chứng quyền. Hy vọng bài viết này sẽ là cơ sở để nhà đầu tư có thể hiện hơn về sản phẩm chứng khoán này.
Xem thêm:
