Công nghệ Blockchain xuất hiện đã mở ra một xu hướng mới cho nhiều lĩnh vực như: tài chính ngân hàng, bán lẻ, sản xuất, viễn thông, vận chuyển hàng hoá. Trong bài viết này, Đầu tư gì sẽ cùng các bạn tìm hiểu Blockchain là gì? và những đặc điểm của Blockchain, cùng bắt đầu nhé.
Lịch sử hình thành của Blockchain
Blockchain đã được vào bởi W. Scott Storetta và Stuart Haber vào năm 1991, với mục đích đánh dấu thời gian vào các tài liệu để nó trở nên bất biến, điều này đồng nghĩa với việc bạn không thể sửa đổi ngày dưới bất kỳ hình thức nào.
Năm 2008, nền tài chính thế giớ sụp đổ. Đây là cơ hội vàng để một nhân vật hay một đội nhóm có tên là Satoshi Nakamoto tạo ra một giao thức mã nguồn mở có tên là Bitcoin, một loại tài sản được quan tâm nếu bạn là nhà đầu tư. Và điều đáng chú ý không nằm ở việc giao động giá cả mà nó chính là công nghệ Blockchain.
Và đây là lần đầu tiên Blockchain được thế giới biết đến.
Blockchain là gì?
Blockchain là công nghệ chuỗi – khối cho phép truyền tải dữ liệu một cách an toàn dựa trên hệ thống mã hoá vô cùng phức tạp. Blockchain được ví như một cuốn sộ cái kế toán của công ty nơi mà tiền được giám sát chặt chẽ và ghi nhận mọi giao dịch trên mạng ngang hàng.
Mỗi block ( khối ) đều chứa những thông tin về thời gian khởi tạo được liên kết với khối trước đó kèm theo đó là một mã thời gian và dữ liệu giao dịch. Một khi dữ liệu được mạng lưới chấp nhận thì sẽ không có cách nào thay đổi được, điều này nhằm tránh việc gian lận và thay đổi dữ liệu.
Cấu trúc của Blockchain
Mỗi khối ( Block ) sẽ được lưu trữ gồm 3 phần: Dữ lệu, hash của khối hiện tại, hash của khối trước.
- Dữ liệu
Dữ liệu sẽ tuỳ thộc vào từng loại blockchain. Ví dụ như blockchain của Bitcoin sẽ là dữ liệu giao dịch. Dự liệu giao dịch sẽ bao gồm thông tin người gửi, nhận và số lượng coin được gửi.
- Hash của khối hiện tại
Hash chả khối hiện tại như một đặc điểm nhận dạng. Nó không trùng nhau và là duy nhất giống như dấu vân tay của chúng ta vậy.
- Hash của khối trước
Nhờ hash này mà các khối (block) có thể liên kết với nhau tạo thành một khối ( chain). Nhưng khối đầu tiên sẽ không được liên kết với bất cứ khối nào do nó được tạo ra đầu tiên. Khối này có tên gọi là Genesis Block dịch ra tiếng Việt là “Khối nguyên thuỷ”.
Đặc điểm của công nghệ Blockchain
Công nghệ Blockchain đóng vai trò giống như một cuốn sổ cái ghi lại tất cả các giao dịch xảy ra trong hệ thống nên các đặc điểm chính của blockchain bao gồm:
Không thể làm giả, không thể phá huỷ các chuỗi blockchain
Các chuỗi của blockchain gần như không thể phá huỷ được và theo lý thuyết thì chỉ có máy lượng tử mới có thể can thiệp và giải mã chuỗi blockchain.
Nó chỉ có thể bị phá huỷ hoàn toàn khi không có internet trên toàn cầu.
Bất biến
Dữ liệu trong blockchain gần như không thể sửa đổi và chỉ có người tạo ra nó mới có thể thay đổi được dữ liệu. Để thay đổi được dứ liệu cần phải có sự đồng thuận giữa các nút mạng và dữ liệu đó sẽ được lưu trữ vĩnh viễn.
Bảo mật dữ liệu
Các thông tin, dữ liệu trong các chuỗi được phân tán và an toàn tuyệt đối. Chỉ có người nắm giữ private key mới có quyền truy xuất dữ liệu đó.
Minh bạch
Ai cũng có thể theo dõi đường đi của các dữ liệu trong blockchain từ địa chỉ này tới địa chỉ khác và có thể thống kê toàn bộ lịch sử dữ liệu trên địa chỉ đó.
Hợp đồng thông minh
Là hợp đồng kỹ thuật số được nhúng vào đoạn cod if-this-then-that( IFTTT), cho phép chúng tự thực thi mà không cần đến bên thứ ba. Nó đảm bảo rằng tấp cả các bên tham gia đều biết được chi tiết hợp đồng và các điều kiện được đảm bảo.
Phân loại và các phiên bản Blockchain
Phân loại
Blockchain được chia làm 3 loại chính :Publish, Private và Permissoined.
- Publish blockchain
Đây là hệ thống Blockchain mà bất kỳ ai cũng có quyền ghi và đọc dữ liệu trên các chuỗi của nó. Quá trình xác thực trên loại blockchain này đỏi hỏi phải có hàng nghìn thậm chí tới hàng vạn nút tham gia. Do đó việc tấn công hệ thống này gần hư là bất khả thi.
- Private blockchain
Đây là hệ thống mà chỉ có người dùng quyền đọc dữ liệu mà không có quyền ghi chép vì điều này thuộc về một bên thứ ba tuyệt đối tin cậy.
Bên thứ ba này có quyền quyết định mọi thay đổi trong chuỗi. Thời gian xác nhận giao dịch tương đối ngắn vì chỉ cần một vài thiết bị tham gia vào quá trình xác thực.
- Permissoined blockchain
Còn được biết đến với cái tên Consortium. Đây là một dạng của private bockchain nhưng bổ sung thêm một số tính năng nhất định. Nó chứa đựng sự kết hợp của “niềm tin” khi tham gia vào Publish và “niềm tin tuyệt đối” khi tham gia vào Private.
Các phiên bản của Blockchain
- Blockchain 1.0: Tiền tệ và thanh toán. Ứng dụng chính của phiên bản này chính là tiền mã hoá, bao gồm việc chuyển đổi tiền tệ, kiều hối và tạo lập hệ thống thanh toán kỹ thuật số.
- Blockchain 2.0: Tài chính thị trường. Ứng dụng trong việc quản lý tài chính ngân hàng. Thêm vào đó là mở rộng thị trường của nó đưa blockchain vào tài chính thị trường. Các tài sản bao gồm cổ phiếu, chi phiếu, quyền sở hữu hay tất cả những gì liên quan đến hợp đồng hay thoả thuận.
- Blockchain 3.0: Thiết kế và giám sát hoạt động. Phiên bản này vượt ra khỏi lĩnh vực tài chính, nó hướng tới các lĩnh vực khác như giáo dục, y tế, nghệ thuật…
Những bất lợi khi sử dụng blockchain
- Tiêu tốn nhiều năng lượng
Mỗi blockchain đã sao chép chính nó đến mọi nút giao dịch trên Blockchain nên đã tạo ra một lượng dư thừa khá lớn.Mỗi lần giao dịch có rất nhiều nút trên mạng đòi hổi cần tiêu thụ một lượng điện năng khá lớn.
2. Tốn không gian lưu trữ
Để vận hành một nút ( Node) trên blockchain bitcoin bạn cần tait xuống 60 GB dữ liệu. Nếu thị trường phát triển càng mạnh thì sẽ có nhiều blockchain với dung lượng lớn hơn rất nhiều.
3. Tính không thể phá vỡ cũng là nhược điểm của nó.
Nếu bạn đặt một thứ gí đó lên Blockchain bạn cần chắc chắn là sẽ khoong hối hận vì giao dịch một khi được thực hiện sẽ không thể đảo ngược hoặc làm lại. Nó sẽ ở trên blockchain vĩnh viễn theo đúng nghĩa đen.
Các ứng dụng của Blockchain
Ứng dụng rộng rãi và được biết đến đầu tiên đó chính là các loại tiền ảo và điển hình là Bitcoin.
Ngoài ra, Blockchain đang cách mạng hoá hầu hết các ngành công nghiệp, sau đây là một số ứng dụng thiết thực của công nghệ này trong đời sống:
- Ứng dụng trong ngành công nghiệp và dịch vụ
- Ứng dụng trong ngành nông nghiệp và thuỷ hải sản
- Ứng dụng trong ngành xây dựng
- Ứng dụng trong ngành bán buôn, bán lẻ
- Ứng dụng trong vận tải kho bãi
- Ứng dụng trong tài chính ngân hàng và bảo hiểm
- Ứng dụng trong ngành y tế
- Ứng dụng trong ngành giáo dục
- Ứng dụng trong ngành thông tin và truyền thông
- Ứng dụng trong ngành ăn uống
- Ứng dụng trong an ninh quốc phòng
- Ứng dụng trong vui chơi, giải trí, nghệ thuật…
Qua bài viết, chúng ta đã có những kiến thức cơ bản về công nghệ Blockchain. Trong tương lai, công nghệ hiện đại này sẽ được áp dụng nhiều hơn trong đời sống và có vai trò quan trọng trong việc thay đổi thế giới công nghệ thông tin.
